Kwiatowy ogród w kuchni
Nie dość, że kwiaty w naszych ogródkach pięknie wyglądają i pachną, to w dodatku część z nich (ok. osiemdziesięciu), z powodu swoich walorów smakowych,wyśmienicie nadaje się do zastosowania w naszej kuchni, doskonale także podnosząc walory estetyczne potraw. Smażone w cieście naleśnikowym, jako dodatek do sałatek, surówek czy deserów, ich użycie jest ograniczone tylko naszą wyobraźnią. Zwłaszcza,że smak niektórych z nich do złudzenia przypomina smaki znane już naszemu podniebieniu. I tak, niebieskie kwiaty ogórecznika pospolitego (Borago officinalis L.) mają delikatny posmak ogórka, często spotykane w naszych ogródkach aksamitki (Tagetes signata pumila) mają smak cytrusów, natomiast stokrotka (Bellis perennis) charakteryzuje się delikatną nutą mięty lub koniczyny. Dzięki zastosowaniu kwiatów dania nie tylko będą wyglądały oryginalnie, ale zyskają także dodatkowe walory smakowe.
Należy jednak pamiętać, że do spożycia nadają się tylko i wyłącznie kwiaty zerwane na łąkach czy wyhodowane przez nas w ogrodach, z dala od dróg i wszelkich zanieczyszczeń, bez użycia nawozów i innego rodzaju środków. Pamiętajmy, że niektóre kwiaty są toksyczne.
Szczególnie polecamy do spożycia: aksamitki, bratki, fiołki, floksy, goździki, nagietki, nasturcje, niecierpki, róże, słonecznik, stokrotki, tulipany; kwiatostany drzew i krzewów:bez czarny, bez lilak, grochodrzew (akacja), jabłoń, lipa, śliwka; kwiaty ziół:anyż, bazylia, czosnek, kolendra, koper, lawenda, lubczyk, mięta, mniszek lekarski, ogórecznik, oregano, rozmaryn, rumianek, szałwia, tymianek, szczypiorek, żywokost; kwiaty warzyw:cukinia, dynia, groszek zielony, fasolka szparagowa. Nie zapominajmy także o najbardziej powszechnych „warzywnych kwiatach” w naszej kuchni: kalafiorach, brokułach i karczochach. Poniżej przedstawiamy kilka bardziej szczegółowych opisów niektórych kwiatów jadalnych, wraz z przepisami na ciekawe potrawy z ich użyciem:
Nasturcja (Tropaeolum majus) – jej kwiaty i liście mają silny aromat, te ostatnie zawierają wit. C, natomiast kwiaty można stosować do dekoracji potraw. Młode, zielone jeszcze nasiona nasturcji marynujemy w zalewie octowej, a potem posiekane stosujemy do sosu tatarskiego lub sałatek jarzynowych. Sery, jaja i surówki z dodatkiem jej kwiatów czy liści są bardziej pikantne, a przy tym wyglądają bardzo efektownie. Warte polecenia są też aromatyczne nalewki z nasturcji.
Kanapka z kwiatami nasturcji
Składniki:
- chleb razowy
- tahina lub masło orzechowe
- kwiaty nasturcji (najlepsze są młode, nie do końca rozwinięte)
Sposób przyrządzenia
Posmarować kromkę razowca tahiną, na wierzchu ułożyć pokrojone kwiaty nasturcji.
Nagietek (Calendula officinalis) – te barwne kwiaty o pieprzowym smaku, zawierają wiele substancji czynnych, m.in. mają działanie antyseptyczne (maść nagietkowa stosowana jest na trudno gojące się rany), dodają uroku sałatkom; gotowany ryż, ryby, sery i ciasta nabierają koloru szafranu dzięki płatkom nagietka. Czasami nazywany „szafran biednego człowieka”
Bratek ogrodowy (Viola wittrockiana) – ma jadalne kwiaty, które jednocześnie pełnią rolę dekoracyjną. BVardzo dekoracyjnie wyglądają zalane w owocowej galaretce.
Goździk ogrodowy (Dianthus caryophyllus) czerwone, różowe i białe kwiaty z posmakiem goździka
Rumianek (Chamaemilum nobile) kwiaty podobne do stokrotki, w smaku delikatna nuta jabłka. Szczególnie polecany w celu uspokojenia i uciszenia papug.
Szczypiorek (Allium schoenoprasum) lawendowo-różowe kwiaty przypominające pompony są w rzeczywistości złożone z wielu małych kwiatuszków. Kwiaty mają łagodny smak cebuli
Stokrotka (Bellis perennis) biało-żółte kwiaty z lekką nutą mięty lub koniczyny w smaku.
Zupa ze stokrotek
Składniki:
- 1-1,2 l bulionu
- kilka suszonych grzybów
- szczypta kminku
- 1 łyżka kaszy manny
- garść listków i kwiatów stokrotki
- pęczek młodej cebuli ze szczypiorem
- 4 jajka
- 2 łyżki masła
- sól, pieprz do smaku.
Sposób przyrządzenia:
Wrzucamy grzyby do bulionu z kminkiem i gotujemy aż do zmięknięcia, następnie dodajemy kaszę mannę, zrumienioną na suchej patelni i gotujemy 10 minut. Płuczemy i drobno kroimy kwiaty stokroki, wrzucamy do wywaru i gotujemy. Zupę przyprawiamy drobno posiekanym szczypiorkiem, solą i pieprzem. Zupę podajemy z jajecznicą usmażoną na maśle jajecznicę, z posiekaną dymką razem ze szczypiorem. Nakładamy do głębokich talerzy po łyżce jajecznicy, posypujemy posiekaną dymką i zalewamy zupą.
Mniszek lekarski (Taraxacumofficinale) Małe żółte kwiaty mają smak miodu jeśli zrywane są wcześnie. Starsze kwiaty są gorzkie ale moje barwnice zdają się tego nie zauważać.
Sałatka z liści mniszka i szpinaku
Składniki
- 20 dag liści mniszka lekarskiego (przed kwitnięciem)
- 20 dag szpinaku
- 1 ząbek czosnku
- 1 stołowa łyżka soku z cytryny
- 3 łyżki stołowe oleju
- miód
- sól
Sposób przyrządzenia:
Z soku z cytryny, oleju i odrobiny miodu zrobić sos, dodać rozgnieciony czosnek i szczyptę soli. Zalać tym liście mniszka i szpinaku.
Liliowiec (Hemerocallis) to wiele kolorowych kwiatów o słodkim posmaku i chrupiącej budowie sałaty. Zarówno pąki jak i kwiaty mogą być spożywane we wszystkich stadiach wzrostu. Uwaga: wiele lilii (Lillium species) zawiera alkaloidy i jest NIEBEZPIECZNYCH dla papug i ludzi.
Bez czarny (Sambucus canadensis) słodko smakujące kwiaty. Leczniczo na przeziębienia i dreszcze. Cyganie mieszają kwiaty bzu, krwawnik i miętę wrzucają całą mieszankę do gorącej wody na 13 minut ? tak parzoną herbatę często piją (są mi znane przypadki zatruć żerdziami z czarnego bzu, także niektórzy autorzy zaliczają czarny bez do roślin trujących dla papug - przyp. red)
Kwiaty czarnego bzu w cieście
Składniki:
- 4 jaja
- 2 szklanki mąki
- 1 szklanka mleka
- 1/2 szklanki wody gazowanej
- szczypta soli
- kwiaty bzu czarnego
- cukier puder do posypania
Sposób przyrządzenia:
Przygotowujemy ciasto naleśnikowe ale z dodatkiem ubitych białek i kwiatów bzu. Pieczemy małe naleśniki i posypujemy cukrem pudrem. Możemy w cieście moczyć całe baldachy kwiatowe bez obierania ale mnie osobiście przerażają te gałązki.
Mieczyk (Gladiolus spp.) Kwiaty występują w wielu kolorach, rosną na długiej łodydze jeden nad drugim, przy czym zwykle zwrócone są w jedną stronę. Kwiaty mają zarówno strukturę jak i posmak sałaty.
Hibiskus róża chińska (Hibiscus rosa sinensis) kwiaty tropikalne o wyjątkowej rozmaitości kolorów, mają nieznacznie kwaskowy smak. Jeden z ulubionych kwiatów większości gatunków papug.
Wiciokrzew japoński (Lonicera japonica) małe kwiaty w kształcie trąbki, białe do żółtego o słodkim, wybornym smaku. Papugi uwielbiają smak tych kwiatów a rodzina ptaków Loridae darzy nektar wiciokrzewu szczególnym uczuciem. Tylko japońskie wiciokrzew jest jadalny i tylko jego kwiaty, gdyż jagody wiciokrzewu są nadzwyczaj toksyczne
Niecierpek (Impatiens wallerana) wielokolorowe małe kwiaty o łagodnym smaku.
Fiołek trójbarwny (Viola tricolor) żółto fioletowo lawendowe kwiaty. Liście też są jadalne i zawierają witaminę C
Bez lilak (Syringa vulgaris) lawendowe kwiaty mają intensywny kwiatowy aromat i posmak cytryny
Aksamitka (Tagetes signata pumila) jasno żółte i pomarańczowe kwiaty o cytrusowym smaku
Ostropest plamisty (Silybum marianum) zarówno purpurowe kwiaty, liście jak i nasiona są jadalne. Nasiona znane są z dobroczynnego działania na wątrobę
Nasturcja (Tropaeolum majus) czerwone, żółte, i pomarańczowe kwiaty mają tangy, pieprzny smak i są najbardziej popularne ze wszystkich jadalnych kwiatów. Liście również są jadalne
Bratek (Viola X Wittrockiana) kwiaty o kolorze purpurowym, białym, żółtym mają słodki, cierpki smak.
Męczennica (Passifloraceae) Passiflora caerulea i Passiflora edulis to dwa charakterystyczne przykłady z ponad setki gatunków męczennicy. Niektóre z tych pnączy wydają duże zielonkawo-białe i purpurowe kwiaty a następnie, w zależności od odmiany, pomarańczowy albo purpurowy jadalny owoc. Więcej informacji i ponad 200 zdjęć męczennicy znajduje się na podanej poniżej stronie internetowej.
Róże (Rosa spp) Do najbardziej smakowitych odmian róż należą róża francuska (Rosa gallica), róża pomarszczona (Rosa rugosa) (dwa gatunki dzikiej róży), róża damasceńska. Róże mają delikatny owocowy smak. świeże płatki mogą być smacznym, dekoracyjnym i... pachnącym dodatkiem do sałatek owocowych (należy jednak usunąć „ząbek”, znajdujący się u nasady płatka, gdyż jest on gorzki).
Napój z kwiatów dzikiej róży
Składniki
- 6 świeżych w pełni rozwiniętych kwiatów róż
- 30 dag malin
- 1/4 szklanki syropu malinowego
- 2 cytrynki
- 1/2 litra mineralnej wody gazowanej
- 2 butelki białego wina
Sposób przyrządzenia
Kwiatki 4 róż opłukać i oderwać płatki, które zalewamy winem, wstawiamy na godzinkę do lodówki, a później odcedzamy, maliny przebieramy, cytrynki myjemy, z 1 wyciskamy sok, drugą kroimy w plasterki, do wina wlewamy syrop i sok z cytryny, wkładamy maliny i plasterki cytryny, wszystko mieszamy, na koniec wlewamy wodę gazowaną, pozostałe kwiaty róż dzielimy na płatki i wrzucamy do misy.
Kandyzowane płatki róż
Ubić białko jajka, a następnie cienka warstwą, dokładnie posmarować każdy kwiatek, obsypać lub maczać w cukrze pudrze. Pozostawić do wyschnięcia. Przechowywać, nie dłużej niż rok, w szczelnym, szklanym pojemniku w ciemnym miejscu, kolejne warstwy można przełożyć pergaminem.
Przygotuj cukier i wodę w stosunku 2:1, podgrzej, aż do rozpuszczenia cukru. Kwiaty należy zanurzać w syropie, wykładać na papierze woskowym, posypać cukrem i pozostawić do wyschnięcia.
Szałwia (Salvia L.) lawendowo-niebieskie kwiaty rosną tylko w odmianach kulinarnych. Barwny gatunek szałwii nie zakwita. Kwiaty mają wyraźny szałwiowy smak.
Słoneczniki (Helianthus L.) występuje wiele odmian słonecznika jakkolwiek kwiaty większości z nich wyglądają następująco: żółte płatki wokół „czarnego oczka”. Dojrzałe kwiaty zawierają ziarno, które tak bardzo nam smakuje.
Akacja (Acacia Mill.) - kwiaty żółte, o zapachu przypominającym woń fiołków. Działają moczopędnie, rozkurczowo i uspokajająco.
Kwiaty akacji w cieście naleśnikowym
Przygotowujemy tradycyjne ciasto naleśnikowe, zanurzamy każdy kwiatostan i smażymy na oleju.
Placuszki akacjowe posypane cukrem pudrem lub polane gorącą czekoladą
Składniki
- 1/2 szklanki mleka
- 1/2 szklanki wody
- 3 jajka
- 4/5 szklanki mąki
- starta skórka z pomarańczy
- cukier puder do posypania
- łyżeczka cukru waniliowego
- kwiaty akacji
Sposób przyrządzenia
Oddzielić białka od żółtek. Żółtka, mleko i przesianą mąkę starannie wymieszać. Dodać wodę, szczyptę soli, startą skórkę z pomarańczy oraz białka ubite na sztywną pianę. Kiście akacji dokładnie wypłukać w wodzie i osuszyć papierowym ręcznikiem. Kwiatowe kiście zanurzać w cieście (trzymając za „ogonek”), a następnie smażyć na tłuszczu. Ułożyć na półmisku, posypać cukrem pudrem z wanilią. Podawać gorące. Na specjalne okazje proponuję placuszki akacjowe polane rozpuszczoną czekoladą. Przed podaniem można polać czekoladę odrobiną koniaku i podpalić.
Fiołek (Viola odorata) kwiaty o kolorze ciemnofioletowym i białym o słodkim smaku.
Kwiaty fiołka w cukrze do dekoracji ciast i deserów, aromatyzowania herbat
Składniki
- kwiaty fiołka (jakiekolwiek inne kwiaty jadalne)
- cukier
Sposób przyrządzenia
Kwiaty przebrać i w razie potrzeby oczyścić, ale nie płukać w wodzie. Układać w słoiku warstwami kwiaty i cukier i wszystko dokładnie ugniatać. Pierwszą i ostatnią warstwę ma stanowić cukier.Przechowywać w chłodnym, suchym i ciemnym miejscu.
Tulipany (Tulipa L.) wielokolorowe kwiaty z posmakiem chrupkiego ogórka. ( Uwaga! - cebulki są trujące)
Kwiaty warzyw: kwiaty groszku jadalnego (Pisum sativum (var. macrocarpon)), (Uwaga: kwiaty groszku ozdobnego są toksyczne), okra, czyli ketmia jadalna (strąki krzewu Hibiskus edulis stosowane jako warzywo głównie w kuchni indyjskiej) ponadto jadalne są kwiaty dyni i fasolki szparagowej. Kwiaty wszystkich odmiany dyni są jadalne, zwłaszcza kwiaty cukinii, które jednak należy przyrządzić zaraz po zerwaniu, gdyż bardzo szybko więdną. Po opłukaniu i osączeniu może być idealnym dodatkiem sałatek, zup, można z nich przyrządzić puree, usmażyć je w cieście lub wypełni farszem np. mięsnym.
Inne jadalne kwiaty ziół: anyż, bazylia, szczypiorek, kolendra, koper, czosnek, oregano, rozmaryn i tymianek.
UWAGA!!
Należy pamiętać o tym, że większość kwiatów jest jednak niejadalna, a wręcz trująca, najbardziej znane to: zawilec (Anemone L.), krokus jesienny (Crocus L.), rododendron (Rhododendron L.), jaskier (Ranunculus L.), powojnik (Clematis L.), żonkile i narcyzy (Narcisuss L.), ostróżka (Delphinium L.), naparstnica (Digitalis L.), hiacynt (Hyacinthus L.), hortensja (Hydrangea L.), irys (Iris L.), lantana pospolita (Lantana camara), stroiczka (Lobelia L.), kaczeniec (Calthapalustris L.), wilec (Ipomoea L.), oleander (Nerium L.), barwinek (Vinca L.), glicynia (Wisteria L.).
Tekst powstał na podstawie artykułówze stron internetowych:
http://www.papugi.resnet.pl/artykuly/JadalneKwiaty.htm
http://www.jeanbos.com.pl/recepty/kwiaty_jadalne.htm