Oczko wodne w pigułce

Kto z nas nie lubi słuchać uspokajającego szumu szuwarów i plusku wody, odgłosów ptaków ukrytych w przybrzeżnych roślinach jezior i stawów? Fragment tego naturalnego krajobrazu z powodzeniem możemy przenieść do naszego ogrodu. Oczko wodne czy staw mogą bardzo podnieść atrakcyjność naszego ogrodu, wpłynąć uspokajająco, wprowadzić łagodny, leniwy nastrój błogiego relaksu. Już nawet mały zbiornik sprawi, że ogród stanie się fascynującym miejscem wypoczynku, dającym jeszcze więcej pozytywnej energii, latem zachwycając bogactwem roślinności. Sama zaś woda korzystnie wpływa na mikroklimat ogrodu, w naturalny sposób podnosi wilgotność powietrza i obniża temperaturę w upalne dni. Oczko wodne może być także miejscem nasadzeń wielu interesujący roślin wodnych, a także domem dla wielu zwierzątek, począwszy od ryb, po płazy, czy małe ptaki. Organizacja takiej powierzchni wymaga wielu przygotowań, starannego zaprojektowania i potem właściwej konserwacji.

WYBÓR MIEJSCA:

• Miejsce nasłonecznione, ale niezbyt intensywnie, około 6 godzin na dobę – dla zapewnienia lepszych warunków rozwoju roślin. Najlepsza będzie wystawa południowo- zachodnia, bądź południowo – wschodnia.
• Z dala od drzew i krzewów liściastych, które wpadają do wody i gniją.
• Korzenie dużych drzew mogą uszkodzić zbiornik oczka.
• Powinno być ono usytuowane w pobliżu miejsca wypoczynku, a także tak wkomponowane w całość by być silnie działającym akcentem kompozycji.

CHARAKTER, FORMA, WIELKOŚĆ

• Charakter oczka zależy od stylu całego ogrodu, jeśli jest to nowoczesna działka, z minimalistyczną roślinnością, takie samo powinno być oczko. Proste, geometryczne kształty, skromne, oszczędnie nasadzone rośliny. Ogród rustykalny natomiast będzie preferował bardziej fantazyjny kształt i bujną, naturalną roślinność.
• Materiały wykorzystane przy budowie oczka, a później wokół niego jak element dekoracyjny także powinny nawiązywać do całość działki i małej architektury znajdującej się na niej.
• Wielkość natomiast zależy od naszych potrzeb, oczekiwań, a przede wszystkim możliwości. Tutaj dużą role odgrywają przepisy zawarte w regulaminie ROD, które regulują wielkość oczka (rozdz. X, § 114).
• Większe zbiorniki łatwiej osiągają stan równowagi biologicznej, natomiast mniejsze wymagają częstszej pielęgnacji – usuwanie glonów, uzupełnianie wody.
• Optymalna głębokość to ok. 100 cm, powinno to zabezpieczyć zbiornik przed całkowitym zamarznięciem zimą. W innym wypadku konieczne się opróżnianie oczka z roślin i ryb.
• Powinno zawierać kilka stref, położonych na różnej głębokości, tak aby rośliny o rozmaitych wymaganiach siedliskowych znalazły optymalne warunki.
• Ścianki oczka powinny być nachylone pod kątem 450, aby nie ulegały osuwaniu się.

BUDOWA ZBIORNIKA

• Nie należy zaniedbywać żadnego etapu budowy zbiornika, gdyż może to przynieść nam więcej dodatkowej pracy i szkód.
• Po wybraniu miejsca i projektu, pracę zaczynamy poprzez zaznaczenie miejsca wykopu palikami z obwiązanym sznurkiem, wzdłuż którego będziemy kopać nasz zbiornik, system półkowy wykopu polega na zmniejszaniu powietrzni oczka im głębiej postępuje cały wykop, a kolejne poziomy wyznaczamy w analogiczny sposób jak pierwszy.
• Z dna obowiązkowo usuwamy wszystkie kamienie, korzenie, zanieczyszczenia, które mógłby uszkodzić uszczelnienie. Dno dodatkowo wysypujemy około 10 cm warstwą piasku, która będzie dodatkowo zabezpieczać zbiornik. Na rynku dostępna jest geowłóknina, która uchroni folie przez atakiem kretów czy korzeni.
• Wykładanie wykopu folią zaczynamy od dna, dostosowując ja kolejno do kształtu wykopu. Jej zbytnie naprężenie może spowodować pęknięcie pod naporem wody. Czynność ta wykonujemy gdy jest ciepło. Im mniejsze oczko tym cieńsza folia.
• Brzegi oczka starannie maskujemy, by nadać im naturalny wygląd. Wykańczamy kamieniami, żwirem, tak by folia była skierowana 1-2 cm ku górze.

ROŚLINY

• Rośliny dobrze czujące się w środowisku wodnym to higrofity, ich szczególna grupa są hydrofity – typowa roślinność wodna: grzybienie, grążele, kotewka orzech wodny, topian.
• Rośliny podwodne – rdestnice, rogatek, moczarka
• Miejsca, w których chcemy umieścić rośliny wysypujemy piaskiem lub mieszanką piasku i gliny, następnie przykrywamy to warstwą gruboziarnistego żwiru.
• Innym sposobem na umieszczenie roślin w zbiorniku są specjalne koszyczki, korzystne zwłaszcza dla rośliny silnie rozrastających się.
• Wybierając rośliny powinniśmy je dostosować do charakteru całego ogrodu, ich forma i kolorystyka muszą współgrać z całością.
• Aby uniknąć chaosu wybierzmy tylko kilka gatunków roślin. Pamiętajmy także, żeby wybrane odmiany nie były bardziej krzewiące się od drugich, gdyż mogą one wyprzeć te mniej ekspansywne.
• Naturalny wygląd zbiornikowi zapewnimy przez wybór roślin z rożnych stref: przybrzeżnej, bagiennej itd.
• Wygląd naszego oczka bardzo uatrakcyjnią odmiany z pływającymi liśćmi i kwiatami.
• Do dekoracji naszego oczka możemy użyć roślin pozyskanych ze stanowisk naturalnych, ważne jest by stworzyć im jak najbardziej zbliżone warunki wzrostu. Pamiętajmy, że niektóre gatunki roślin wodnych znajdują się pod ochroną – grążele, grzybienie, kotewka orzech wodny, grzybieńczyki, pływacze, salwinia pływająca.
• Oczko wodne w naszym ogrodzie możemy podzielić na 3 strefy nasadzeń: wodna, nabrzeżna, bagienno- błotna. Do każdej z nich wybieramy odpowiednie rośliny.
• Rozmnażanie roślin wodnych powinniśmy wykonywać wiosną.
• Wiosną kiedy umieszczamy grzybienie w wodzie, powinniśmy dla nich znaleźć miejsce płytkie, po czym, gdy liście wypłyną na powierzchnie, przenosimy je na głębszą wodę. To dobry czas na podział kłączy grzybieni. Tniemy je ostrym nożem, żeby zapobiec gniciu opylamy węglem drzewnym i pozostawiamy do wyschnięcia, układamy poziomo w koszach.
• Wiosna to dobry czas na przycinanie niektórych roślin: pałki, trawy, sity. Należy je skrócić kilka centymetrów nad tafle wody.

URZĄDZENIA

• Pompa – może posłużyć do filtracji wody, uruchamiania fontanny, kaskady lub wypompowania w razie potrzeby wody ze zbiornika.
• Filtr – pozwala na skuteczna walkę z nadmiernie rozmnażającymi się glonami.
• Skimmer – zbiera zanieczyszczenia z powierzchni wody, funkcjonuje jak jednak z przystawek do pompy, pływa na powierzchni tafli wody.
• Promiennik UV
• Fontanny – przede wszystkim spełniają rolę estetyczną, ale również biorą udział w natlenianiu wody. Powinna być dostosowana do wydajności pompy umieszczonej w oczku.
• Oświetlenie – dostępna jest szeroka gama lamp podwodnych, jak i reflektorów nabrzeżnych. Nadadzą one naszemu oczku magiczności, podkreślą jego walory.
• Do elementów wyposażenia oczka możemy także zaliczyć mała architekturę: mostki, pomosty, rzeźby.
• Odkurzacz – przy jego pomocy oczyścimy dno oczka i jego trudno dostępne miejsca z błota, glonów i liści.
• Wszystkie urządzenia wyjmujemy z wody na zimę, konserwujemy je.

GLONY

• To dosyć poważny problem dla właścicieli oczek.
• Do rozwoju glonów niezbędne jest światło słoneczne oraz substancje odżywcze. Ograniczenie tych czynników może być dobrą podstawą do ograniczenia występowania glonów w ogóle.
• W walce z glonami skuteczny może być węgiel drzewny połączony z liśćmi sumaka, który umieszczamy w jutowym woreczku i zanurzamy w wodzie, wymieniając go co około tydzień. Na rezultaty zabiegu będziemy musieli poczekać około jednego tygodnia.
• Innym sposobem walki z glonami jest umieszczenie woreczka jutowego ze słomą jęczmienną, obciążonego kamieniami, w wodzie. Pozwoli to na oczyszczenie wody na około 1,5 miesiąca.
• Usuwajmy na bieżąco martwe części roślin i liście opadłe z drzew.
• Najlepszym konkurentem dla glonów są gęsto posadzone w oczku rośliny.

PRACE PIELĘGNACYJNE

• Przenawożenie lub nieusuwanie roślinnych zanieczyszczeń może prowadzić do powstania rzęsy wodnej.
• Uwaga na komary. Ruch wody wymuszany przez pompę lub fontannę ogranicza rozwój siedlisk komarów, których larwy są tez chętnie zjadane przez ryby i inne drapieżne zwierzęta.
• W celu ograniczenia letniego wyparowywania wody można posadzić rośliny, które zacienią choć częściowo zbiornik – grzybienie.
• Latem prace pielęgnacyjne przy oczku wodnym są zmniejszone do minimum, ograniczają się tylko do kontroli nadmiernie rozrastających się roślin